Een beetje kerkgeschiedenis

Doeveren ligt in een agrarisch leefgebied in het noorden van de provincie Noord-Brabant en maakt deel uit van de gemeente Heusden. De dichtstbijzijnde stad is Waalwijk op zo'n 5 kilometer. Tot 1923 behoorde Doeveren bij de gemeente Drongelen, Haagoort, Gansoijen en Doeveren, en vanaf 1923 bij de toen vergrote gemeente Eethen. Probleem was dat het van de rest van de gemeente gescheiden was door de Bergsche Maas die in 1904 gereed kwam. Hierdoor werd Doeveren gescheiden van Genderen en Eethen, waar het bestuurlijk nauw mee verbonden was. Vanaf 1973 behoorde Doeveren bij de gemeente Heusden en sindsdien vormt de Bergsche Maas ook de gemeentegrens. In 1997 werd de gemeente Heusden nog aanzienlijk uitgebreid. De Hervormde kerk, aan Dorpstraat 9, werd verwoest door oorlogsgeweld in 1944. In 1957 kwam een nieuwe kerk gereed. Deze is gebouwd met handgevormde baksteen en ligt op een dijk. Het is een eenvoudig bakstenen gebouwtje met zadeldak en dakruiter met een bijzondere Sancta Mariaklok uit 1445.

Kerkelijk Doeveren
Waarschijnlijk is de kerk in Doeveren er al vanaf de 13e eeuw. Later op 07-01-1816 kondigde Koning Willem 1 het Algemeen Reglement voor het bestuur van de Nederlandse Hervormde Kerk af. Dit hield ondermeer het volgende in:
  • De oude naam Gereformeerd wordt vervangen door Hervormd.
  • De bestuursopbouw van onder af waarbij de plaatselijke kerkenraden via de classis en de provinciale synode de generale synode samenstellen wordt vervangen door een opbouw van bovenaf. De algemene synode wordt uitgangspunt en die kan van bovenaf de mindere vergaderingen zoals de classis besluiten opleggen.
  • Aanstaande predikanten hoeven zich niet zo sterk als voorheen aan de belijdenisgeschriften te binden door ondertekening van de proponentsformule.
  • Ook speelt de gezangenkwestie een grote rol. In 1807 was er een nieuwe gezangenbundel uitgekomen waaruit de kerken verplicht moesten zingen. Liet een predikant dat na uit eigen overtuiging of onder druk van de gemeente dan volgden er straffen die konden uitlopen op schorsing of zelfs afzetting van de predikant.
Het nieuwe reglement leidt tot grote onrust binnen de Hervormde kerk en in 1834 komt het tot een uitbarsting als een aantal jonge predikanten (ds. De Cock uit Ulrum, ds. Scholte uit Doeveren-Genderen en ds. Gezelle Meerburg uit Almkerk) het voortouw neemt om zich tegen het heersende liberale klimaat te verzetten. Zodoende is ook Doeveren bekent in Hervormd Nederland, want deze dominees tekenen een acte van Afscheiding of Wederkering. Hierbij wordt de Hervormde kerk een valse kerk verklaard. De ondertekenaars keren weer terug tot de ware Gereformeerde religie van voor 1816. De afscheiding breidt zich als een olievlek uit over Nederland en heel wat gelovigen treden uit de hervormde kerk. Dit zijn vaak eenvoudige mensen, boeren, arbeiders en de kleine burgerij in de volksmond vaak met kleyne luyden aangeduid. In Brabant zijn twee van die voortrekkers: ds. Scholte en ds Gezelle Meerburg. Zij scheiden zich met bijna heel hun gemeentes af en stichten heel wat gemeentes in de plaatsen rondom hen. In Doeveren-Genderen zelf wordt ds Scholte in 1834 afgezet en blijven deze gemeentes Hervormd.

Vanaf 2016 wordt de gemeente ondersteund door predikanten voor hulpdiensten. Sinds 2022 is dit Ds. Bert van de Linden. 

Het bovenstaande geeft al aan dat natuurlijk ook in onze gemeente het geloof op een verschillende manieren wordt beleefd. Enerzijds is er een groep behoudende gemeenteleden, anderzijds is er ook een gedeelte van de gemeente dat graag nieuwe uitdagingen wil aangaan. Het is de zorg van de kerkenraad om alle gemeenteleden vast te houden en enthousiast te maken. Dit gebeurt door een breed aanbod van activiteiten, waar voor de komende jaren extra aandacht zal worden besteed aan de jongeren in onze gemeente, waarbij de oudere niet zullen worden vergeten.
terug